Bütün satranç taşlarının hareket kabiliyetleri doğrultusunda güçleri vardır. Bir taşın gücü, diğerine oranla ya daha azdır ya da daha çoktur. Bu güçleri de taşlara değerleri doğrultusunda puan vererek gösterebiliriz.Satranç tahtasındaki en az güce sahip olan piyon'a 1 puan verelim. Diğer taşlarımız olan at ve fil ise 3'er puana sahiptirler. Daha güçlü olan kale ise 5 puan değerindedir. Satranç takımımızın en güçlü taşı olan vezir ise kale ve filin hareket özelliklerini bünyesinde bulundurmaktan ötürü 9 puana sahiptir. Şah, satranç taşlarının içinde değer biçilemeyecek tek taştır. Çünkü şah mat olduğunda o satranç maçı sona ermektedir.Satranç taşlarını bu puanlarla değerlendirmemizin nedeni, rakibimizin bir taşını alırken vereceğimiz taşın değerinin daha yüksek olmaması içindir. Yani bir fil ile bir fili, bir at ile fili, bir kale ile bir kaleyi, bir vezir ile bir veziri, bir piyon ile bir piyonu, ya da iki piyon + bir fil ile bir kaleyi değişmemizin bir sakıncası yoktur. Fakat, bir vezir verip bir piyon almak bizim taşlarımızın toplam değerini rabibimize göre azaltacağı için çok sakıncalıdır.Taşların değerleri bulunduğu konuma göre farklılık gösterebilir. Satranç tahtasının merkezinde bulunan bir taş, kenarında bulunan bir taştan çok daha güçlüdür. Çünkü kenardaki taşa oranla çok daha fazla kareyi kontrol edebilmektedir.Taş değişimini düşündüğümüzde şunlara dikkat etmeliyiz.a) Güçlü ve rakibe rahatsızlık veren bir taşımızla, aynı puana sahip olsa bile onun güçsüz ve bizi rahatsız etmeyen bir taşını değiştirmemeliyiz.b) Rakibin güçlü ve bize rahatsızlık veren taşını, bizim daha zayıf ve aynı değerde bir taşımızla değiştirmeye çalışmalıyız.
posted by satranc at 09:36 0 comments
21.12.05
SATRANÇ DERSLERİ 10 (d) "Mat Örnekleri (AT VE FİL İLE MAT)"
At Ve Fil İle Mat:
At ve fil ile mat ederken de, iki fil matında olduğu gibi rakip şahı köşeye sürmeliyiz. Yalnız dikkat etmemiz gereken önemli bir nokta, rakip şahı süreceğimiz köşenin filimizin kontrol ettiği karelerle aynı renkte bir köşe olması gerektiğidir. Yanda görülen konumda, beyazlar siyah şahı kendi fillerinin kontrol ettiği bir beyaz köşeye sürerek mat etmişlerdir.
posted by satranc at 15:40 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 10 (c) "Mat Örnekleri (İKİ FİL İLE MAT)"
İki Fil İle Mat:İki fil ile mat etmeyi planlarken rakip şahın hangi köşeye yakın olduğuna bakmalıyız. Sonra da filler ve kendi şahımızın desteği ile rakip şahı köşeye sürmeliyiz. Yanda görülen konumda beyazlar, siyah şahı köşeye sıkıştırarak mat etmişlerdir.
posted by satranc at 15:22 0 comments
19.12.05
SATRANÇ DERSLERİ 10 (b) "Mat Örnekleri (KALE İLE MAT)"
Kale İle Mat:Rakip şahı kale ile mat etmeyi planlarken, öncelikle tahtanın hangi kenarına yakın olduğuna bakmalıyız. Kalemiz ve şahımızın desteği ile rakip şahı en yakın kenar sütuna sıkıştırmalıyız. Yanda görülen konumda beyazlar siyahları mat etmişlerdir.
posted by satranc at 15:02 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 10 (a) "Mat Örnekleri (VEZİR İLE MAT)"
Vezir İle Mat:Rakip şahı vezir ile mat etmeyi planlarken, öncelikle tahtanın hangi kenarına yakın olduğuna bakmalıyız. Vezirimiz ve şahımızın desteği ile rakip şahı en yakın kenar sütuna sıkıştırmalıyız.Yanda görülen konumda beyazlar siyahları mat etmişlerdir.
posted by satranc at 14:51 0 comments
17.12.05
SATRANÇ DERSLERİ 10 "Satrancın Amacı (MAT)"
Mat kavramını anlatmadan önce sizlere şah çekmek nedir ondan bahsetmeliyiz. Şah dışında herhangi bir taş ile rakip şahın tehdit edilmesine şah çekmek diyoruz. Örneğin, bir kalemiz ile rakip şahın bulunduğu kareyi kontrol altına aldığımız zaman rakip şahı tehdit etmiş "ona şah çekmiş" oluruz. Bu bağlamda diğer bir kuralda, bir şahın rakip taşlardan herhangi birisinin kontrol ettiği bir kareye adım atamıyor olmasıdır.MAT ETMEK :Bütün sporlarda bilindiği gibi amaç sportmence mücadele ederek kazanmaktır. Futbolda gol, basketbolda basket, voleybolda sayı almak kazanca giden yoldur. Satrançta ise kazanmak rakip şahı mat etmekten geçer. Bu tanımı açmaya çalışırsak;Mat: Rakip şahı, şah dışındaki herhangi bir taş ile tehdit ederek kıpırdayamaz hale getirmektir. Ya da başka bir deyişle, eğer rakip taraf sizin şah tehdidiniz karşısında;a) Şahını tehdit eden taşınızı kıramıyor veya,b) Şahını kaçamıyor veya,c) Kendi şahı ile onu tehdit eden taşınız arasına herhangi bir taşını koyamıyorsa mat olmuş ve maç sona ermiş demektir.
posted by satranc at 14:06 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 9 (f) "Taşların Zayıf Tarafları (ŞAH)"
Şahların Zayıf Tarafları :Şahlar sadece kendi komşu karelerini kontrol edebildikleri için, kendi komşu karelerinin dışında uzaktan yapılan tüm saldırılara karşı savunmasızdırlar.
posted by satranc at 13:41 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 9 (e) "Taşların Zayıf Tarafları (VEZİR)"
Vezirlerin Zayıf Tarafları :Vezirler hem kale, hemde fil gibi hareket edebilen bir taş olduğu için atın haricindeki (örneğin d1 karesindeki bir vezir, e3 karesindeki bir atın saldırısına karşılık veremez) tüm uzun ve kısa menzilli taşların yapmış oldukları saldırılara karşı kendini savunabilir.
posted by satranc at 13:22 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 9 (d) "Taşların Zayıf Tarafları (KALE)"
Kalelerin Zayıf Tarafları :Kaleler de fillerin aksine çaprazlardan yapılan saldırılara açıktırlar. Örneğin e5 karesindeki bir fil, g7 karesindeki bir kaleye saldırabilir. Fakat g7 karesindeki kale, e5 karesindeki file saldıramaz. Şahlar kalelere çapraz komşu karelerinden rahatlıkla saldırabilir.
posted by satranc at 13:17 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 9 (c) "Taşların Zayıf Tarafları (FİL)"
Fillerin Zayıf Tarafları :Filler uzun menzilli taşlar olmakla beraber sadece çapraz olarak hareket edebildiklerinden yatay ve dikey sütunlardan yapılan saldırılara karşı savunmasızdırlar. Şah fillere yatay ve dikey komşu karelerinden saldırabilir.
posted by satranc at 13:13 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 9 (b) "Taşların Zayıf Tarafları (AT)"
Atların Zayıf Tarafları :Atlar da uzun menzilli bütün taşlara karşı korumasızdır. Şah ata komşu karelerinden rahatlıkla saldırabilir. Atın bir ayrıcalığı ise rakip taşlara yapmış olduğu saldırıların o taşlar tarafından direk olarak engellenememesidir.
posted by satranc at 13:10 0 comments
16.12.05
SATRANÇ DERSLERİ 9 (a) "Taşların Zayıf Tarafları (PİYON)"
Piyonların Zayıf Tarafları:Piyonların en önemli zayıflığı geriye doğru hareket edememeleridir. Kısa menzilli bir taş olmaları ve sadece birer kare sağ ve sol çaprazlarındaki taşları kırabilmeleri savaş güçlerini azaltmaktadır. Bu zayıflıkları, onların uzun menzilli taşlarla daha kolay kontrol edilebilmelerine neden olmaktadır. Şah tarafından arka çaprazlarından ve dikey-yatay şekilde saldırıya uğrayabilirler. Ayrıca bilindiği gibi piyonların hareket şekli ile kırma şekli birbirinden ayrı olduğundan ilerlemekte oldukları sütundaki bir taş onların ilerlemesini durdurabilir.
posted by satranc at 16:21 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 9 "Taşların Zayıf Tarafları"
Bütün satranç taşlarının zayıf tarafları vardır. O taşlara bir saldırı yönlendirirken bu zayıf taraflarından muhakkak yararlanmalıyız.
posted by satranc at 16:14 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 8 (b) "Rok (ROK YAPABİLME ŞARTLARI)"
Rok Hamlesi Nasıl Yapılır? :Kısa rok şahın kendisine yakın taraftaki kaleye doğru bir kerede iki kare birden ilerleyip (örn: Şe1-g1), ilerlediği taraftaki kalenin de bulunduğu kareden ayrılıp şahın üstünden geçerek onun yanındaki komşusu olan kareye (örn: Kh1-f1) yerleşmesi ile tamamlanır. Uzun rok şahın kendisine uzak taraftaki kaleye doğru bir kerede iki kare birden ilerleyip (örn: Şe1-c1), ilerlediği taraftaki kalenin de bulunduğu kareden ayrılıp şahın üstünden geçerek onun yanındaki komşusu olan kareye (örn: Ka1-d1) yerleşmesi ile tamamlanır.Rok Yapabilmenin 6 Şartı :1 – Rok yapacak olan tarafın şahının daha önce hiçbir hamle yapmamış olması gerekir.2 – Rok yapılacak olan taraftaki kalenin daha önce hiç hareket etmemiş olması gerekir.3 – Rok yapılacak tarafta kale ile şah arasında hiçbir taş bulunmaması gereklidir.4 – Rok yapılacağı zaman, rok hamlesini yapacak olan şah o esnada hiçbir rakip taşın tehdidi (Şah çekilmemiş olması) altında olmamalıdır.5 – Şahın rok yaptığı zaman ulaşacağı kare hiçbir rakip taşın tehdidi altında olmamalıdır.6 – Şahın rok yaparken atlayarak geçtiği kare hiçbir rakip taş ile tehdit ediliyor olmamalıdır.
posted by satranc at 12:40 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 8 (a) "Rok (KISA ve UZUN rok)"
ROK ÇEŞİTLERİİki tür rok vardır. Kısa ve uzun rok.Kısa rok; adı üstünde yakın taraftaki kale ile birlikte yapılan hamleye denir. Hamle yazılımı olarak, şah ve rok yapılacak kale arasındaki boş kare sayısını simgeleyen "0-0" şeklinde ifade edilir.Uzun rok; uzak taraftaki kale ile birlikte yapılan hamleye denir. Hamle yazılımı olarak, şah ve rok yapılacak kale arasındaki boş kare sayısını simgeleyen "0-0-0" şeklinde ifade edilir.
posted by satranc at 12:28 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 8 "Rok"
ROK HAMLESİRok hamlesi şah ve kalenin birlikte yaptıkları bir hamledir. Bu hamleyi taraflar maç esnasında sadece birer kere yapabilirler.Hamlenin Amacı : Rok hamlesinin iki temel amacı vardır. Birincisi; oyunun başında merkeze ve rakip taşların saldırısına açık bir noktada bulunan şahı kenarlara yakın bulunan piyon saflarının arkasına taşımak, kısaca şahımızı güvenlik altına almak.Rok hamlesinin ikinci amacı ise; rok yaptığımız taraftaki kalemizi daha etkin olabileceği bir kareye taşımaktır.
posted by satranc at 12:20 0 comments
15.12.05
SATRANÇ DERSLERİ 7 (c) "Taşlar ve Hareketleri (PİYON yürüyüşü)"
Piyonlar ilk hamlelerinden sonra önleri boşsa sadece birer kare ilerleyebilirler. Bu ilerleme en son yatay sıraya kadar devam edebilir. Rakibin ilk yatay sırasına yada kendi son yatay sırasına ulaşan piyonlar, terfi ederler. Yani kendinden daha güçlü kendi rengindeki bir taşın kimliğine bürünürler. Bu taş; at, fil, kale veya vezir olabilir.
posted by satranc at 11:50 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 7 (b) "Taşlar ve Hareketleri (PİYON kırışı)"
Bildiğiniz gibi piyonlar ileriye doğru düz olarak ilerlemelerine karşın, ancak çaprazlarındaki herhangi bir taşı kırabilirler.Eğer hamle sırası beyazlarda ise;İki kare ilerlemiş olan beyaz piyon yandaki diyagramda görüldüğü gibi ister sağ veya sol çaprazındaki siyah piyonlardan birini kırar, ya da isterse bir kare ilerleyebilir.Eğer hamle sırası siyahlarda ise;İlerlemiş olan siyah piyonlardan biri beyaz piyonu kırabilir. Yada ileri doğru herhangi biri yoluna devam edebilir.
posted by satranc at 11:39 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 7 (a) "Taşlar ve Hareketleri (PİYON çıkışı)"
Piyonlar görüldüğü gibi ilk hamlelerinde bir kare, yada iki kare ileriye doğru hareket edebilirler. Tabiki üstünden geçecekleri veya ulaşacakları kare boş ise bunu gerçekleştirebilirler.
posted by satranc at 11:30 0 comments
14.12.05
SATRANÇ DERSLERİ 7 "Taşlar ve Hareketleri (PİYON)"
Piyon : Taşların ilk konumlarını incelemek istediğimizde 2. yatay sütundaki bütün karelere beyazların sekiz piyonunun yerleşmiş olduğunu, 7. yatay sütundaki bütün karelere ise siyahların sekiz piyonunun yerleşmiş olduğunu görürüz. Pek doğal olarak birbirlerine doğru hareket edecek olan iki ordunun en ön saflarında piyonlar (diğer isimleri ile piyadeler veya erler) bulunmaktadır. Satranç taşlarına değer biçmeye kalkarsak en güçsüz taş olan piyona 1 puan vermeliyiz. Sadece ileri doğru hareket edebilen ve geriye dönüşü olmayan tek taştır. İlk hamlesinde ileriye doğru bir veya iki kare ilerleyebilir. Fakat yaptığı birinci hamleden sonra her hamlede sadece birer kare ileriye doğru hareket edebilme yeteneğine sahiptir. İlerleme şekli ile rakip taşı kırma şekli birbirinden farklı olan tek satranç taşıdır. Sağ veya sol ileri çaprazındaki herhangi bir taşı kırabilir. En fazla 2 kareyi kontrol edebilir. Diğer satranç taşları gibi kırdığı taşın bulunduğu kareye yerleşir. Piyonun öbür taşlarda olmayan en farklı özelliği ise rakip taşların bulunduğu ilk yatay sıraya (Beyazlar için ulaşılması gereken yatay sıra 8, siyahlar için ise ulaşılması gereken yatay sıra 1’dir.) ulaştığında vezir, kale, fil veya at olarak oyuna devam ettirilmesidir. Teorik olarak oyunun bir bölümünde taraflardan birinin veya ikisinin 9’ar tane veziri olması mümkündür.
posted by satranc at 16:39 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 6 "Taşlar ve Hareketleri (AT)"
At : Kısa menzilli bir satranç taşı olarak tanımlanan at, sıçrama yeteneğine sahip tek satranç aletidir. Bu yetenek nedeni ile oyunun başında ve sıkışık konumlarda güçlü bir taştır. Beyazların ve siyahların ikişer tane atı vardır. Piyonların arkasında kalelerin yanında yer alırlar. Beyaz atlar b1 ve g1 karelerinde, siyah atlar ise b8 ve g8 karelerindedirler. Fille beraber hafif taş olarak ta adlandırılan atlara 3’er puan değer verebiliriz. Hareket şekli en karmaşık olan taştır. Bulunduğu kareden hareket etmek istediği zaman, bulunduğu kareye en yakın fakat komşu olmayan aksi rengindeki karelere gidebilir. Bu hareketi bir L harfinin çizimine de benzetebiliriz. Hamle yaparken kendi rengindeki veya rakip renkteki taşların üzerinden atlayabilen tek taş attır. En fazla 8 kareyi kontrol edebilir. Bunun için kenar sütunlardaki ve köşelerdeki kareler atlar için pasif karelerdir.
posted by satranc at 16:37 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 5 "Taşlar ve Hareketleri (ŞAH)"
Şah : Her iki tarafta da birer tane şah vardır. Piyonlarının arkasında vezirlerinin yanında yer alırlar. İlk başlangıçta beyazların şahı e1, siyahların şahı ise e8 karesinde bulunurlar. Şah oyunun en önemli taşıdır. Onun mat edilmesi (Esir alınması) ile parti (Maç) sona erer. Oyunu kazanmak için bütün taşlar kendi şahlarını korur ve rakip şahı mat etmeye çalışırlar. Bundan ötürü şah çok değerlidir, Vereceğimiz hiçbir puan onun değerini gösteremez. Hareket yeteneği çok yüksek değildir. Sadece çevresindeki komşu olan karelere gidebilir ve orada bulunan rakip taşları kırabilir. En çok komşu olan 8 kareyi kontrol altında tutabilir. Rakip taşlardan herhangi birinin denetlediği bir kareye gidemez. Diğer taşlardan başka bir farkı ise her maçta ve her iki taraf için en fazla bir kere yapılabilecek olan özel bir hamleye sahip olmasıdır. Sadece şahın, bir kalesi ile birlikte yapabileceği bu hamleye “rok” adı verilir.
posted by satranc at 16:33 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 4 "Taşlar ve Hareketleri (VEZİR)"
Vezir : Beyazlarda ve siyahlarda oyunun başlangıcında birer tane vezir bulunur. İlk bulunduğu kare; piyonların arkasında kendi fili ve şahının arasındaki karedir. Maç başlarken konuşlandıkları kareler; beyazlarda d1, siyahlarda ise d8 kareleridir. İlk yerleşimde şaşırmamak için “Beyaz vezir beyaz karede, siyah vezir siyah karede” şeklindeki bir tanımlamayı aklımızda tutmakta yarar vardır. Satranç taşları içinde hem saldırı hem de savunma gücü olarak en güçlü taş vezirdir. Kalelerin ve fillerin hareket tarzına sahiptir. Uzun menzilli ve ağır bir taştır. Gücünü tanımlamak için de vezire 9 puan vermeliyiz. Hareket yeteneklerinden kaynaklanan gücü her an oyunun kaderini değiştirebilir. Yatay-dikey ve çapraz olarak dört bir yana hareket edebilirler. Hareket edeceği yatay, dikey ve çapraz sütunlar tamamen açık olduğu taktirde en fazla 27 kareyi kontrol edebilir. Vezirler de piyon ve at dışındaki diğer taşlar gibi hareket yönünde bulunan bir rakip taşı kırabilir. Kırdığı taşın bulunduğu kareye yerleşir. Kendi şahının en güçlü savunucusu ve rakip şahın en güçlü düşmanıdır.
posted by satranc at 16:30 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 3 "Taşlar ve Hareketleri (FİL)"
Fil : Filler beyaz ve siyahlarda ikişer tanedirler. Uzun menzilli bir alet olsa da atlarla birlikte hafif taş sayılırlar. Piyonların arkasında atların yanında yer alırlar. Beyazlarda; c1 ve f1, siyahlarda ise c8 ve f8 karelerinde konuşlanmış olan filler hareket şekilleri nedeni ile oyunun sonuna kadar ilk bulundukları karenin rengine hapis kalırlar. Oyun sonuna doğru, taşların azalması ile güçleri oyunun başına ve ata oranla daha da fazlalaşır. Puan olarak vereceğimiz değer yine de 3 puan olacaktır. Çapraz olarak dört bir yana hareket edebilirler. Hareket edeceği çapraz sütunlar tamamen açık olduğu taktirde en fazla 13 kareyi kontrol edebilir. Merkeze yakın olmak ve hareket edebileceği çapraz sütunların açık olması fillerin gücünü arttırır. Hareket yönünde bulunan bir rakip taşı kırabilir. O da diğer taşlar gibi kırdığı taşın bulunduğu kareye yerleşir.
posted by satranc at 16:27 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 2 "Taşlar ve Hareketleri (KALE)"
Kale : Satranç tahtasının köşe kareleri beyaz ve siyahın ikişer kalesi tarafından kontrol edilmektedir. Beyazların kaleleri a1 ve h1 karelerinde, siyahların kaleleri ise a8 ve h8 karelerinde bulunmaktadırlar. Uzun menzilli bir satranç taşı olan kale, vezirden sonra en güçlü taştır. Güçleri nedeni ile vezirle birlikte ağır taş olarak adlandırılan bu taşa 5 puan verebiliriz. Yatay ve dikey olarak hareket edebilir. Hareket edeceği yatay ve dikey sütunlar tamamen açık olduğu taktirde en fazla 14 kareyi kontrol edebilir. Hareket yönünde bulunan bir rakip taşı kırabilir. O da diğer taşlar gibi kırdığı taşın bulunduğu kareye yerleşir.
posted by satranc at 15:49 0 comments
SATRANÇ DERSLERİ 1 "Satranç Tahtası ve Taşlar"
Satranç tahtası 8 x 8 = 64 kareden oluşur. Bu 64 karenin yarısı, yani 32 tanesi beyazdır. Diğer yarısı olan 32 kare de siyahtır.Bu kareler, sekiz dikey ve sekiz de yatay sütun üzerinde yer almaktadırlar.Dikey sütunlar, soldan başlayarak "a, b, c, d, e, f, g, h" dikey sütunları diye adlandırılırlar. Her sütunda dördü siyah, diğer dördü de beyaz olmak üzere sekizer kare vardır.Yatay sütunlar ise beyaz taşları dizeceğimiz taraftan başlayarak "1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8" yatay sütunları diye adlandırılırlar. Bu sütunlarda da dördü siyah ve dördü de beyaz olmak üzere sekizer kare vardır.Yatay ve dikey sütunların dışında, çapraz sütunlar diye adlandırdığımız sütunlar da vardır. Çapraz sütunlar, başladığı ve bittiği karenin adı ile adlandırılırlar "örn a1-h8 çapraz sütunu". Çapraz sütunlar iki kareden sekiz kareye kadar değişik sayıda karelerden oluşurlar. Bir çapraz sütundaki kareler yalnız tek renk olabilirler. Yani ya siyahtırlar, ya da beyaz.Satranç tahtasını önümüze koyduğumuzda dikkat etmemiz gereken ilk şey; bizden taraftaki sol köşenin siyah olmasıdır.Bu tahtanın üzerinde beyaz ve siyah taşlar vardır ve birbirleri ile karşılıklı iki kişinin yardımı ile savaşırlar. Fakat bu savaş kansız bir savaştır. Her iki taraftaki taşlar oyunun başlangıcında eşit sayıda ve karşılıklı olarak aynı karelere yerleştirilmişlerdir.Her iki tarafın da birer şahı, birer veziri, ikişer kalesi, ikişer atı, ikişer fili ve sekizer piyonu bulunmaktadır.Satranç tahtasının başına oturduğumuzda dikey olarak sekiz sütun görürüz. Bu dikey sütunlar beyazların tarafından bakıldığında soldan başlayarak “a, b, c, d, e, f, g, h.“ diye adlandırılırlar. Bir de yatay sütunlar vardır bu satranç tahtasında. Onlar da yine beyazlardan başlayarak “1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.” diye sıralanırlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder